Μετά το πέρας των ελληνοπερσικών πολέμων τέθηκε το ζήτημα της προστασίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από τους Πέρσες. Η Σπάρτη λόγω της κρατικής της υπόστασης και υποδομής αδυνατούσε, παρά απέφευγε, την ανάληψη υπερπόντιων εκστρατειών, έστω και αν αυτές οι εκστρατείες είχαν σκοπό την προστασία Ελλήνων. Έτσι οι Ίωνες προσέφεραν την ηγεμονία και ανέθεσαν την προστασία τους στους Αθηναίους, οι οποίοι δέχθηκαν με τιμή, καθώς αυτό απαιτούσε ούτως ή άλλως η φυλετική συγγένεια.
Αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής ήταν η δημιουργία της περιβόητης Αττικής- Δηλιακής συμμαχίας, η οποία είχε ως σκοπό την εξασφάλιση της ελευθερίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας. Με το πέρασμα των χρόνων αυτή η συμμαχία έμελλε να γίνει ηγεμονία και οι σύμμαχοι της Αθήνας υποτελείς. Αυτή η συνεχής ισχυροποίηση της Αθήνας ήταν και η κύρια αιτία της έναρξης του 27ετούς εθνοκτόνου Πελοποννησιακού πολέμου. Ακόμη αιτία ήταν και ο φόβος της Σπάρτης και των συμμάχων της για την άνοδο αυτή. Έτσι τα κύρια αίτια αυτά διακρίνονται από τις εξωτερικές αφορμές.